Tijdige informatie is belangrijk voor zowel zorgaanbieders, behandelaren, apothekers en zorgverzekeraars die zich willen voorbereiden op de inkoop van geneesmiddelen, als voor de overheid die in samenwerking met de veldpartijen oplossingen bedenkt voor de problematiek rond de dure geneesmiddelen. Diverse partijen zijn actief op dit terrein en proberen een overzicht tot stand te brengen. Ieder vanuit zijn eigen doel of behoefte.
Eind 2015 is geconstateerd dat een integraal, objectief en openbaar overzicht voor de Nederlandse markt ontbreekt, waarmee de verwachte ontwikkelingen rond de dure geneesmiddelen te volgen zijn. De partijen van het bestuurlijk hoofdlijnenakkoord medisch specialistische zorg hebben met elkaar afgesproken dat samengewerkt zal worden bij het opzetten van de Horizonscan Geneesmiddelen. Deze afspraken zijn vastgelegd in het ‘Integraal pakket aan maatregelen ter borging van de betaalbaarheid en toegankelijkheid van dure geneesmiddelen’ (verder: Integraal pakket aan maatregelen) die met de geneesmiddelenvisie van Minister Schipper op 29 januari 2016 door de minister aan de Tweede Kamer is verzonden. Het Zorginstituut was medeondertekenaar van deze bestuurlijke overeenkomst.
De tekst in het bestuurlijk akkoord aangaande de Horizonscan luidt als volgt:
Er wordt, ten behoeve van zorgaanbieders, zorgverzekeraars, beroepsgroepen en overheid, meer inzicht gegenereerd in welke nieuwe dure geneesmiddelen op welk moment op de markt komen, waar uitbreidingen van indicaties bij dure geneesmiddelen te verwachten zijn en welke tot het pakket behorende dure geneesmiddelen uit patent lopen. Dit overzicht geeft een eerste inschatting van welke kosten hiermee gepaard gaan (uitgaande van de lijstprijs van de fabrikant dus als er nog niet over onderhandeld is). Dit overzicht wordt actueel gehouden en updates ervan worden periodiek verstrekt aan zorgaanbieders, verzekeraars en VWS. Onder verantwoordelijkheid van VWS wordt dit inzicht gegenereerd, waarbij onder andere van de horizonscan van VWS gebruik gemaakt kan worden. VWS betrekt hierbij ook andere relevante partijen, waaronder beroepsgroepen, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patiëntenverenigingen.
Het ministerie van VWS heeft in de afgelopen jaren een eigen horizonscan ontwikkeld die met name monitort welke innovatieve geneesmiddelen er de aankomende jaren naar verwachting tot de Nederlandse markt worden toegelaten. Op basis daarvan worden mogelijke financiële risico’s geïdentificeerd en kan bepaald worden welke middelen in aanmerking komen voor een financieel arrangement. Met de Horizonscan Geneesmiddelen wordt de toepassing en de inhoud van deze horizonscan verbreed. Om die reden werd deze horizonscan voorheen de Horizonscan+ genoemd. Deze naam is aangepast in Horizonscan Geneesmiddelen.
Opdracht VWS
Per brief van 29 november 2016 heeft het ministerie van VWS het Zorginstituut de opdracht gegeven het beheer en de verdere doorontwikkeling van de Horizonscan Geneesmiddelen vanaf begin 2017 op zich te nemen. Dit sluit volgens het ministerie van VWS goed aan bij de bestaande taken van het Zorginstituut en contacten met relevante partijen. De Horizonscan Geneesmiddelen komt immers tot stand in samenwerking met zorgaanbieders, beroepsgroepen, (ziekenhuis)apothekers, zorgverzekeraars en patiëntenverenigingen.
Het Zorginstituut is vanaf 1 januari 2017 de beheerder van de Horizonscan. Ook is het Zorginstituut verantwoordelijk voor het scannen van diverse internationale bronnen om zo de ontwikkelingen op het gebied van de innovatieve geneesmiddelen te monitoren.